Son yıllarda yapılan anket sonuçlarına göre, halkın büyük çoğunluğunun düşüncesi ve anlayışı, AK Parti’nin siyasi ve ideolojik anlayışı ile çelişiyor.
Bunların başında mülteci sorunu geliyor. Çeşitli zamanlarda ve farklı anket şirketleri tarafından yapılan anketlerde, ortalama beş kişiden dördü, mültecilerin ülkeye ve halka zarar verdiğini, yeni mülteci istemediğini ve mevcut mültecilerin ise geri gitmesini istiyor. (Aşağıdaki Tablo)
Halk gerekçe olarak şunları belirtiyor;
- İşimizi elimizden aldılar.
- Sosyal sorunlar arttı.
- Millî kimliğimize zarar verdiler.
- Vize sorunu oluştu.
Suriyeli kaçaklar önce Türkiye’den vatandaşlık aldı. Sonra AB’den vize aldı. Ama geri dönmediler. AB bu nedenle vizeleri zorlaştırdı. Halkımız artık vize alamıyor.
Sayın Cumhurbaşkanı ise tam tersini söylüyor, ‘isteyenler kalabilir’ diyor. Ama gerekçesi net değil.
Yine farklı zamanlarda ve farklı anket kuruluşları tarafından yapılan anketlerde, halkın ortalama yüzde 70’ i, tavizsiz laiklik ve demokrasiden yana tercih bildiriyor. (Aşağıdaki Tablo)
Ankara Sosyal Bilimler Vakfı tarafından yapılan son ankete göre muhafazakarlar da büyük oranda demokrasi ve laiklikten yanadır.
Demokrasi en ideal yönetim biçimidir; diyenlerin oranı;
Muhafazakarlarda yüzde 68,1, modern kesimde yüzde 76,4 tür.
Devlet laik olmalıdır; diyenlerin oranı muhafazakarlar içinde yüzde 71,8 ve modern kesim içinde yüzde 89 dur.
Uluslararası kuruluşlara göre, Türkiye de demokrasi kalmadı. Fredoom House’un siyasi haklar ve siyasi özgürlükler endeksinde Türkiye 2017 yılında, özgür olmayan ülkeler statüsüne geriledi. Uygulamada başkanlık sistemi ile bu süreci zaten yaşıyoruz.
Laiklik konusunda ise siyasi iktidar sürekli taviz veriyor.
Söz gelimi eski Meclis Başkanı İsmail Kahraman açıkça laikliğin Anayasa’dan çıkarılmasını istiyordu. AK Parti iktidarı ikinci adam yaptı.
Fethullahçılar ‘’Şeriatçı Saidi Nursi temelli öğretiye dayalı İslami bir cemaat ve istihbarat örgütü‘’ olarak tarif ediliyor. Ama 2003 yılından 2015 yılına kadar siyasi iktidar, bunlarla iktidarı ve devlet yönetimini paylaştı. Darbe girişimine kadar AK Parti ortak ve yüksek sesle ‘Hoca Efendi’yi kutsadı.
Kadir Has Üniversitesi 2021 araştırmasına göre Türkiye’de kendini siyasi İslamcı olarak görenlerin oranı yüzde 9’dur. Aksoy Araştırma 2021 araştırma raporuna göre Türkiye’de şeriat isteyenlerin oranı yüzde 16,8’dir.
AK Parti’nin oy kaygısı ile siyasi İslamcılara ve şeriatçılara taviz verdiği ve bunları aşamadığı anlaşılıyor. Ama aynı zamanda parti tabanının giderek de bunlarla sınırlı kalacağı anlaşılıyor.