Vladimir Putin 1999 yılından beri, 25 senedir iktidardadır.
Putin Anayasanın arkasından dolandı. Dmitri Medvedevi, 2008-2012 yılları arasında Rusya Devlet Başkanı seçtirdi. Kendisi başbakan oldu. Ama bu yalnızca kağıt üstünde kaldı. Dünya kamuoyu Medvedevi, Vladimir Putin'in bir kuklası olarak gördü. Putin asıl gücü yine elinde tuttu.
Putin, toplamda yaklaşık 24 yıldır Rusya’yı yönetiyor. Seçimle geliyor ve fakat her seçim şaibeler taşıyor. Her seçimde muhalifler ya kaçtı veya öldürüldü. Söz gelimi;
2012 cumhurbaşkanlığı seçiminde, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), seçimlerin adil rekabet koşullarının yoksun olduğunu belirtti.
2018 cumhurbaşkanlığı seçiminde, muhalefet lideri Aleksey Navalny'nin adaylığı engellendi. Seçimlerin meşruiyeti konusunda ciddi tartışmalar yapıldı.
2024 cumhurbaşkanlığı seçiminde, Novaya Gazeta'nın matematikçisi Sergey Shpilkin'in yaptığı araştırmada, Putin'e verilen oyların yaklaşık 22 milyonunun sahte olduğunu ileri sürdü. Yine, Golos adlı seçim gözlem grubu, bazı sandıklarda toplu oy doldurma, termokromik mürekkep kullanımı ve seçmenlere baskı yapma gibi usulsüzlükler tespit edildiğini açıkladı.
Putin şiddeti, işgalleri ve savaşı, kendi koltuğu için kullanıyor. Diktatörler hiçbir zaman kendi istekleri ile koltuğu bırakmaz. Diktatörler daha fazla doğru ve daha az yanlış ta yapsalar, toplum geçmişte her ülkede bu yanlışların, ülkeye ve halka çıkarılan maliyetlerin hesabını sormuştur. Bu nedenle Putin istese de gidemez.
Putin’in savaş ve şiddete dayanan iktidarı, Rus ekonomisini bitirme noktasına getirdi.
1.Rusya’ya ABD ve Avrupa yaptırımları
Joe Biden yönetimi, 10 Ocak 2025 tarihinde Rusya'nın petrol ve doğal gaz gelirlerini hedef alan şimdiye kadarki en kapsamlı yaptırım paketini uygulamaya koydu. Rusya'nın büyük petrol üreticilerinden Gazprom Neft ve Surgutneftegas'ı, 180'den fazla gemiyi, çok sayıda petrol tüccarını, petrol sahası hizmet sağlayıcısını ve enerji yetkilisini yaptırım listesine ekledi.
Avrupa Birliği (AB), Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik askeri müdahalesine yanıt olarak, 2022 yılından bu yana kapsamlı yaptırım uyguluyor. Bunlardan bazıları;
2.Ekonomik gidişat düşüş trendinde
Rusya, petrol ve doğal gaz ihracatına rağmen, cari açık veriyor. Cari açığın GSYH oranı 2023’te yüzde 2,5 ve 2024’te 2,55 oldu. Türkiye’ye karşı ise yılda 40 milyar dolar dış ticaret fazlası var.
GSYH büyüme düşüyor. 2024 ilk çeyreğinde yüzde 5,4 olan büyüme, ikinci çeyrekte yüzde 4,1’e ve 3 çeyrekte 3,1’e geriledi. (aşağıdaki grafik)
Rusya’da Fert başına büyüme düşük kaldı. Son on yılda Rusya’da GSYH artış yüzde 13,1 oldu. Çin’de yüzde 55,9 oldu. Fert başına geliri yüksek olan ülkelerde büyüme daha düşük olur. Ama ABD’de bile on yıllık fert başına büyüme Rusya’dan daha yüksek, yüzde 16,8 oldu . (Aşağıdaki tablo)
| YILLAR RUSYA ÇİN ABD |
| 2015 9 280 8 020 57 000 |
| 2024 10 500 12 500 66 600 |
| Artış(%) 13,1 55,9 16,8 |
3.İstikrar sorunu Putin’i savaşı bitirmeye zorlar mı?
Rusya’nın ve Rus halkının refahı için Putin’in savaşı bitirmesi lazım. Ekonomik ve sosyal istikrarın bozulması, Putin’i barışa zorlaması lazım. Ama eğer Putin’in koltuğu daha önemliyse, bunlara bakmaz. Dahası dünyada diktatörler birbirini destekliyor.
Rus halkı da eğitimli olduğu halde demokrasi talep etmiyor. Şüphesiz ki 70 yıllık komünizm döneminde halk demokrasiyi tanımadı. Eğitim de ideolojik eğitim olarak uygulandı. Şimdi de Putin diktatörlüğü halkın demokrasiyi tanımasını engelledi. Ama anlaşılıyor ki bazı halkların demokrasiye sahip çıkması için, Almanya da olduğu gibi daha büyük travma, söz gelimi hitler travması gibi bir travma yaşaması gerekiyor.